خمیر، یکی از مهمترین مواد اولیه در صنعت آشپزی و تهیه نان و شیرینی است. انواع مختلفی از خمیر وجود دارند که هر یک ویژگی‌ها و کاربردهای مختلفی دارند. یکی از انواع مشهور خمیر، خمیر فوکاچیا است.
آنچه در این مطلب می‌خوانید:
انواع خمیر
خمیر کلاسیک
خمیر کلاسیک برای تهیه پیتزا و پیراشکی استفاده می‌شود. این خمیر اغلب با ترکیب آب، آرد گندم، نمک، خمیر مخمر و روغن ساخته می‌شود. خمیر کلاسیک معمولاً سبک و لطیف است و بعد از پختن پیتزا، به دلیل حجم بخشیدن خمیر، ترکیبی از لایه ای نرم و تازه و گوشتی کریسپ پیدا می‌کند.
خمیر نان
خمیر نان نیز برای پیتزا و پیراشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این خمیر با استفاده از آب، آرد، نمک و خمیر مخمر تهیه می‌شود. اما برخلاف خمیر کلاسیک، خمیر نان دارای ساختاری جامدتر و مقاومت بیشتری است. این خمیر به پیتزا یا پیراشکی توانایی بیشتری در تحمل تزئینات سنگین می‌دهد و به آن‌ها حس جالبی از قوام و مزه بهتری می‌بخشد.
خمیر فوکاچیا
خمیر فوکاچیا یک نوع خمیر خاص است که برای تهیه نوعی نان ایتالیایی به همین نام استفاده می‌شود. این خمیر با آرد، آب، نمک، خمیر مخمر و روغن زیتون تهیه می‌شود. خمیر فوکاچیا دارای ساختاری متوسط بین خمیر پیتزا و نان است و به عنوان یک پایه متفاوت برای پیتزا و پیراشکی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
خمیر گندم کامل
خمیر گندم کامل با استفاده از آرد گندم کامل تهیه می‌شود که شامل پوسته غلات است. این نوع خمیر از نظر تغذیه‌ای مفیدتر است زیرا پوسته غلات حاوی فیبرهای غذایی و مواد مغذی بیشتری است. خمیر گندم کامل می‌تواند طعم و بافت متفاوتی به پیتزا و پیراشکی ببخشد.
خمیر گیاهی
خمیر گیاهی به عنوان گزینه‌ای برای افرادی که از مصرف مواد غذایی حیوانی خودداری می‌کنند یا حساسیتی نسبت به گلوتن دارند، مناسب است. این خمیر معمولاً با استفاده از آردهای جایگزین مانند آرد برنج، آرد آلوئه‌ورا، آرد نخود یا آرد ذرت تهیه می‌شود. خمیر گیاهی می‌تواند برای پیتزا و پیراشکی‌های گیاهی مناسب باشد.
همچنین، در علاوه بر این نوع‌های خمیرها، ممکن است خمیرهای ویژه دیگری وجود داشته باشد که به عنوان گزینه‌های خاص در بازار عرضه می‌شوند. برخی از این خمیرها ممکن است شامل استفاده از آردهای چندگانه، خمیرهای محلی یا حتی خمیرهای آماده مورد استفاده در صنعت آشپزی و پخت‌و‌پز باشند.
خمیر فوکاچیا چیست؟
خمیر فوکاچیا یک نوع خمیر مخمری است که اصالتاً از ناحیه فوکاچیا در ایتالیا مشتق شده است. این نوع خمیر به دلیل طعم خاص، بافت لطیف و عطر خوشایند، در سراسر جهان محبوبیت دارد. خمیر فوکاچیا ابتدا به عنوان یک نوع نان محبوب در ایتالیا شناخته شد، اما به طور گسترده در سراسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد و در تهیه نان‌ها، پیتزاها، ساندویچ‌ها و دیگر غذاها استفاده می‌شود.
مشخصات خمیر فوکاچیا
مشخصه‌های خمیر فوکاچیا شامل پفکی بودن، لایه‌لایه بودن و بافت نرم و لطیف است. این خمیر اغلب با استفاده از آرد گندم، آب، نمک، مخمر و روغن تهیه می‌شود. یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد خمیر فوکاچیا استفاده از فرآورده‌های گندم نامحدود و سرشار است که به خمیر عطر و طعم خاصی می‌بخشد.
خمیر فوکاچیا قابلیت تنوع بالایی در ارائه به شکل های مختلف را دارد. می‌توان از آن برای تهیه نان فوکاچیا ساده، نان فوکاچیا با تنوع طعم‌ها مانند سبزیجات، پنیر، سیر و غیره استفاده کرد. همچنین، خمیر فوکاچیا می‌تواند بستری خوب برای ایجاد انواع ساندویچ‌ها و پیتزاهای خاص و عالی باشد. با اضافه کردن انواع مواد خام مختلف مانند سبزیجات تازه، گوشت، ماهی، مرغ و غیره، می‌توان تنوع بالایی در طعم و ترکیبات غذایی ایجاد کرد. این خمیر می‌تواند به راحتی برشته شده و به صورت تکه‌های کوچک مانند کرات به کار رود.
علاوه بر استفاده در تهیه غذاهای نانوایی و پیتزاها، خمیر فوکاچیا همچنین می‌تواند برای تهیه دسرهای خاص مورد استفاده قرار گیرد. با اضافه کردن مواد شیرین مانند شکر، وانیل، آرد بادام و غیره، می‌توان آن را به صورت کوکی‌ها، کیک‌ها و دیگر دسرها تبدیل کرد. مهمترین ویژگی خمیر فوکاچیا این است که در فری با حرارت بالا و به مدت زمان کمتری نسبت به نان‌های دیگر پخته می‌شود. این باعث می‌شود که خمیر داخلی نان نرم و لطیف باشد، در حالی که پوسته خارجی آن خوشمزه و کریسپ شود. نتیجه، یک نان با بافت جالب و ترکیبی از طراوت و کریسپی است. این خمیر معمولاً با افزودن ادویه‌ها و مواد تزیینی مختلف به طعم‌دهی می‌شود. مثلاً می‌توان به خمیر آن ادویه‌های مثل رزماری، سیر، زعفران، فلفل سیاه و غیره اضافه کرد. همچنین، می‌توان آن را با انواع روغن‌ها، ماست، پنیر و سبزیجات تزیین کرد.
نان فوکاچیا به‌طور سنتی به عنوان نانی جانبی یا تهیه صبحانه استفاده می‌شود. می‌توان آن را به همراه سس‌ها، مزه‌دهنده‌ها تهیه و مصرف می شود. نان فوکاچیا می‌تواند به عنوان پایه‌ای برای ساندویچ‌ها، برگرها، پیتزاها و غیره استفاده شود. به دلیل ساختار قوی خمیر فوکاچیا، می‌تواند با مواد تزیینی سنگینتر نیز سازگاری خوبی داشته باشد. از آنجایی که خمیر فوکاچیا دارای بافتی چرب و لطیف است، این نان به‌خوبی به عنوان همراه سوپ‌ها و غذاهای پخته استفاده می‌شود. علاوه بر استفاده در آشپزی خانگی، نان فوکاچیا نیز در رستوران‌ها و قنادی‌ها بسیار محبوب است. برخی از رستوران‌ها از آن برای سرو نان خشکی قبل از غذا، نان همراه غذا و یا به عنوان جایگزین نان در ساندویچ‌ها استفاده می‌کنند.
خمیر فوکاچیا به دلیل طعم و بافت منحصربه‌فرد، موضوعی جذاب برای تهیه محتوا و اشتراک گذاری دستورات آشپزی است. می‌توانید در محتواهای خود، دستور تهیه خمیر فوکاچیا را به همراه توصیه‌هایی درباره تزیین و استفاده از آن در غذاها و ساندویچ‌ها ارائه دهید. همچنین، می‌توانید به تاریخچه، منشأ و ریشه‌های این نان ایتالیایی جذاب پرداخته و توصیه‌هایی برای نواحی دیگری که از این نان مشتق شده است، مانند فوکاچیا رومانا (Roman Focaccia) را ارائه دهید.
طرز تهیه خمیر فوکاچیا
مواد لازم
- ۳۵۰ گرم آرد سفید
- ۱ قاشق چایخوری نمک
- ۱ قاشق غذاخوری خمیر مخمر فوری
- ۲۴۰ میلی‌لیتر آب گرم
- ۳ قاشق غذاخوری روغن زیتون
- ادویه‌ها و تزیینات به دلخواه (مثلاً رزماری خشک، سیر خرد شده، زعفران، فلفل سیاه و غیره)
طرز تهیه:
در یک کاسه متوسط، آرد و نمک را با هم مخلوط کنید.خمیر مخمر فوری را به آب گرم اضافه کرده و به خوبی هم بزنید تا خمیر مخمر حل شود. حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه صبر کنید تا خمیر مخمر فعال شود و حباب‌های کوچکی ایجاد شود. خمیر مخمر حل شده را به مخلوط آرد و نمک اضافه کنید. سپس روغن زیتون را همراه با ادویه‌ها و تزیینات دلخواه (مثلاً رزماری خشک، سیر خرد شده و غیره) اضافه کنید. با استفاده از قاشق یا دست خود، تمام مواد را به هم مخلوط کنید تا تشکیل خمیری همگن و لطیف شود.
خمیر را روی سطح کار یا بر روی کف کاسه بریزید و به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه با دست‌های خیس خمیر را با قوام ملايمی باز و بسته کنید تا خمیر چسبناک شود. خمیر را در کاسه بگذارید و با یک قطعه پارچه مرطوب محیط را گرم و مرطوب کنید. این کار باعث می‌شود خمیر به خوبی خمیر مخمر فعال شود و به حجم دو برابر خود برسد. این مرحله به مدت ۱ تا ۲ ساعت طول می‌کشد. بعد از حدود ۱ تا ۲ ساعت، وقت آن رسیده است که خمیر را بپزید. در این مدت، خمیر باید به حجم دو برابر خود افزایش یابد و حباب‌های کوچکی در آن ایجاد شود.
حرارت فر را به ۲۲۰ درجه سانتی‌گراد (۴۲۵ درجه فارنهایت) تنظیم کنید و طبقه میانی فر را آماده کنید. یک سینی پخت را با کاغذ پخت یا پوششی ضد چسب بپوشانید. خمیر را از کاسه بیرون بیاورید و روی سطح کار یا بر روی سطح آماده شده ریخته و آن را با دست به شکل مستطیل یا گرد به ضخامت حدود ۱.۵ سانتی‌متر (نصف اینچ) تراشید.
روی خمیر، با انگشتان خمیر را به نقشه یا الگوهای خمیر فوکاچیا فشار دهید. می‌توانید با استفاده از انگشتانتان فضایی را برای تزیین به صورت نقش‌های خطی یا چاله‌ها ایجاد کنید. سینی پخت را در طبقه میانی فر قرار دهید و خمیر فوکاچیا را در فر می‌گذاریم. آن را به مدت حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه یا تا زمانی که روی خمیر طلایی و پوشیده از حباب‌های کوچک شود، پخته می‌کنیم. بعد از پختن، نان فوکاچیا را از فر خارج کرده و به مدت ۵ دقیقه در روکش یا روی تخته چوبی خنک کنید.
در نهایت، خمیر فوکاچیا را برش داده و به عنوان نان جانبی، همراه سوپ‌ها و سالاد‌ها، پایه‌ای برای ساندویچ‌ها و برگرها یا به هر شکلی که دوست دارید مصرف کنید.با انجام مراحل بالا، شما می‌توانید خمیر فوکاچیا خود را تهیه کنید و از آن برای پخت نان فوکاچیا یا استفاده در سایر غذاها استفاده کنید.
نکات نگهداری از خمیر فوکاچیا
پس از تهیه خمیر فوکاچیا، می‌توانید آن را در یک کاسه یا ظرف مناسب قرار داده و با استفاده از پوششی محکم، مثلاً نایلون غذایی یا درب محکم، در یخچال نگهداری کنید. خمیر فوکاچیا در یخچال تا ۳ روز قابل نگهداری است. در این صورت، قبل از استفاده مجدد، به خمیر اجازه دهید به دمای اتاق برگردد و دوباره حجم اولیه خود را به دست آورد. اگر قصد دارید خمیر را بیشتر از ۳ روز نگه دارید، می‌توانید آن را بسته‌بندی کرده و در فریزر قرار دهید. در این صورت، خمیر فوکاچیا تا ۳ ماه قابل نگهداری خواهد بود. قبل از استفاده، خمیر را به دمای اتاق برگردانده و اجازه دهید به حجم اولیه خود برسد.
نکات نگهداری از نان فوکاچیا
نان فوکاچیا بهترین زمان مصرف خود را در روز تهیه و پخته شدن دارد. بهتر است نان را تا زمان سرو به میز و یا استفاده آتی در دمای اتاق نگهداری کنید. اگر می‌خواهید نان فوکاچیا را برای مدت طولانی‌تر نگهداری کنید، می‌توانید آن را در یخچال قرار داده و درون یک کیسه پلاستیکی محکم بسته کنید. نان در یخچال تا ۲ تا ۳ روز قابل نگهداری است. قبل از مصرف، نان را به دمای اتاق برگردانید. برای نگهداری نان فوکاچیا به مدت طولانی‌تر، می‌توانید آن را در فریزر قرار دهید. قبل از قرار دادن نان در فریزر، بهتر است آن را در کیسه پلاستیکی یا ظرفی مناسب بسته کنید تا از ورود هوا و خروج رطوبت جلوگیری شود. نان فوکاچیا در فریزر تا ۲ تا ۳ ماه قابل نگهداری است.
برای استفاده مجدد از نان فوکاچیا پس از نگهداری در یخچال یا فریزر، می‌توانید آن را بازگرم کنید. برای بازگرم کردن نان، می‌توانید آن را درون فر پیش‌گرم شده در دمای ۱۸۰ درجه سانتی‌گراد (۳۵۰ درجه فارنهایت) قرار دهید و تا زمانی که گرم شود و دوباره نرم و لطیف شود، در فر بگذارید. همچنین، می‌توانید از توستر نیز استفاده کنید و نان را تا زمانی که گرم و ترد شود، در توستر بپزید.
در صورتی که نان فوکاچیا را بعد از بازگرم کردن مصرف نکردید، بهتر است آن را در دمای اتاق قرار دهید و تا زمان سرو مجدد در دمای اتاق نگهداری کنید. بهتر است نان فوکاچیا را در جای خشک و خنک نگهداری کنید تا از تغییر طعم و بافت آن جلوگیری شود. از قرار دادن نان در محیط‌های رطوبتی مانند آشپزخانه با دسترسی به بخار آب خودداری کنید. با رعایت این نکات، می‌توانید خمیر فوکاچیا و نان فوکاچیا خود را بهتر نگهداری کرده و از طعم و کیفیت بهتری برخوردار شوید.
تولید کنندگان خمیر فوکاچیا در ایران
در ایران، خمیر فوکاچیا با برندهای مختلفی تولید می‌شود. چند نمونه از برندهای معروف خمیر فوکاچیا در ایران عبارتند از:
- فوکاچیا: این برند یکی از پیشروان تولید خمیر فوکاچیا در ایران است. محصولات این برند در بازار به صورت گسترده ارائه می‌شود و شامل خمیر فوکاچیا معمولی و انواع متنوعی از خمیر فوکاچیا مثل خمیر چرمی و تک لایه است.
- آذرخش: برند آذرخش نیز خمیر فوکاچیا با کیفیتی را تولید و عرضه می‌کند. این برند برای خمیر فوکاچیا خمیر خرما نیز استفاده می‌کند که به نان طعم و عطری خاص می‌دهد.
- گلوتن: برند گلوتن نیز خمیر فوکاچیا را در بازار عرضه می‌کند. محصولات این برند شامل خمیر فوکاچیا با طعم‌ها و مترادفات مختلفی است.
این تنها چند نمونه از برندهای معروف تولید کننده این خمیر در ایران هستند. در بازار می‌توانید برندهای دیگری را نیز پیدا کنید که این خمیر را تولید و عرضه می‌کنند.
