نکات طلایی تولید در تجارت پربازده و جذاب فرآورده های لبنی حلال

‌اطلاع از الزامات توليد فرآورده های لبنی حلال برای تمام صادر کنندگان و وارد کنندگان محصولات لبنی بسیار مهم است. صنایع غذایی، مانند هر صنعت دیگر باید به نیازها و خواسته های مشـتریان خـود توجه نماید. در حـال حاضر مردم در سراسر جهان نسبت به مواد غذایی، سـلامت و تغذیـه از آگـاهی بـالایی برخوردارنـد. آنهـا خواهان مصرف غذاهای سالم با کالری، چربی و سدیم پایین هستند. علاوه بر این ترجیح بر آن است که غذا بصورت طبیعی تهیه شده و فاقد آلاینده ها باشد.

اسلام دومین دین بزرگ جهان راه زندگی در همه عرصه های حیات انسان از جمله تغذیه می باشد. قوانین و آداب اسـلام بـر روی زنـدگی فـرد فـرد مسلمانان تأثیر می گذارد. در اسلام به مسأله تغذیه نیز مانند عبادت و نماز توجه شده است و برای آن دستورات و رهنمودهایی بیان شده است. مسـلمانان نیز از دستورالعمل غذایی اسلامی تبعیت می کنند و مواد غذایی که مطابق این دستورالعمل تهیه شده باشد، در گروه غذاهای حلال قرار می گیرند.

غذای حلال چیست؟

برای افـراد غیر مسـلمان غـذاهای حـلال اغلـب بـه معنـی غذاهایی است که با بالاترین کیفیت و به طور ویژه انتخاب و فرآوری شده باشند. از نظر تعریف، غذای حلال به غذاهایی گفته می شود که عاری از هـر جـزء تشـکیل دهنـده ای باشـد کـه مسلمانان از خوردن آن منع شده اند. بر اساس قرآن مجید، کلیـه غـذاهای خـوب و پـاکیزه حـلال هسـتند. بنابراین، تقریباً همه غذاهای گیاهی، غذاهای حیوانی با منشأ حلال و غذاهایی که طبق اصول بیان شده در قرآن و سنت (زندگی، اعمال و آموزه های حضرت محمد(ص) تولید می شوند و معیارهای شرعی در سیر تولید، فرآوری، بسته بندی و مصرف آنها لحاظ شود، حلال هستند.

بر اساس قوانین اسلام، مصرف هر نوع ماده غذایی، آشامیدنی و دارویی که موجب مرگ ناگهانی یا تدریجی شود و یا به سلامت جسمی و روانی انسان لطمه برساند ممنوع است.

فرآورده های لبنی حلال

تولید مواد غذایی حلال شبیه تولید سایر مواد غذایی است و با استفاده از تجهیـزات و وسـایل مورد نیاز برای تولید غذاهای عادی و با در نظر گرفتن موارد خاص و تغییرات لازم انجام می شـود.

صنعت محصولات لبنی شامل تعداد زیادی محصول از شیر تا بستنی و دسرهای منجمد اسـت. صـنایع لبنی یکی از قدیمی ترین صنایع در حوزه مواد خوراکی است. پنیر با سابقه تولید پنج هزار سـاله، یکـی از مواد غـذایی با ارزش غذایی بالا در رژیم غذایی انسان محسوب می گردد. شیری که از حیوانات حلال گوشت نظیر گاو، گوسفند، شتر و گاومیش به دست آمده باشد، حلال است. از شیر برای تهیه پنیر، کره و خامه استفاده مـی شـود. آنزیم های مختلفی برای تولید پنیرها مورد استفاده قرار می گیرند. انواع آنزیم ها، افزودنی ها و مواد نگهدارنده مورد استفاده برای تولیـد فرآورده های شیری، بسیار مهم هستند.

کدام حلال است کدام حرام؟

آنزیم ها، افزودنی ها و مواد نگهدارنده بر اساس منابعی که از آن تهیه شده اند ممکن است حلال یـا حـرام باشـند. چنانچه این ترکیبات از میکروب ها با منشأ حلال یا حیوانات کشتار شده به روش حلال به دست آمده باشند حـلال هسـتند، در حالی که ترکیبات به دست آمده از خوک حرام می باشند. بر اساس ترکیبات اسـتفاده شـده در تولیـد پنیرهـا یـا سـایر محصولات لبنی، این محصولات جزء حلال و حرام طبقه بندی می شوند. بر همین اساس افزودنی هایی نظیر امولسی فایرها یا ممانعت کننده های رشد کپک باید مورد پایش قرار گیرند تا از محصولات شیری رفع شبهه شود.

اهميت تغذیه حلال در حيوانات توليد کننده شير فرآورده های لبنی حلال

اهميت تغذیه حلال در حيوانات توليد کننده شير در زنجیره تولید شیر و فرآورده های شیری حلال، خوراک دام به عنوان نقطه اصلی کنترل بحرانی برای اطمینان از تولید شیر حلال در نظر گرفته می شود. عدم اطمینان از حلیت، کیفیت و ایمنی خوراک دام بر وضعیت محصولات غذایی تولیدی نظیر شیر تأثیر گذار است.

با وجود چارچوب های نظارتی در مورد خوراک دام در کشورهای مختلف، کلاهبرداری در زمینه های تغذیه حیوانات، به ویژه در زمینه مواد تشکیل دهنده خوراک دام هنوز هم به طور مداوم رخ داده و بارها گزارش می شود.

از نظر برخی کارشناسان چنانچه حیوان حلال گوشت از خوراک حاصل از حیوان حـرام گوشت تغذیـه شـود، ناپاک شده و برای کشتار مذهبی (ذبح) مناسب نمی باشد. در حالیکه دیگران بر این اعتقادند کـه حیـوان در صورتی ناپاک می شود که در نجاست یا مواد کثیف، زندگی کند و به کرات از آن تغذیه نماید. لغت عربی که برای این مفهوم استفاده می شود واژه «جلّال » است. جلّال به شرایطی گفته می شود که حیوان در نزدیکی و مجاورت کود و کثافات زنـدگی می کند و بخـش عمدهای از غذای خود را در مدت نسبتاً طولانی از این مواد تأمین میکند. پیامبر اکـرم (ص) و اهل بیت ایشان خـوردن گوشـت و شیر چنین حیواناتی را ممنوع کرده است.

باید در نظر داشت که همه حیوانات حتی وقتی که در چراگاه ها و مراتـع آزاد بـه چـرا مشـغولند مقـداری از این آلودگی ها را می خورند. خوراک های تهیه شده حاوی محصولات فرعی و ارگان های بدن حیوانات حلال گوشت و حیواناتی که ذبح حلال دارند، معادل آلودگی در نظر گرفته نمی شوند. عده ای از مسلمانان قویاً احساس می کنند که خوراکی که برای حیوانات حلال تهیـه می شود بایـد دارای منشأ گیاهی باشد و فرقی نمی کند که این حیوانات برای تولید گوشت، شیر و یـا تخـم مـرغ پـرورش یابند. دیگر مصرف کنندگان مسلمان تنها با محصولات فرعی خوک مخالفند و لزوماً بـا خـوراک هـای تهیه شده حاوی محصولات فرعی دیگر حیوانات مشکلی ندارند.

استحاله چیست؟

از جمله مطهراتی که اجماع بر طهارت پس از حصول آن شکل گرفته استحاله می باشد. در تعریف دقیق، استحاله عبارت است از «تغییر حقیقت عرفی یک چیز نجس یا متنجس به عنوان و چیز دیگری که طهارت واقعـی یا ظاهری دارد». امروزه با توجه به تغییراتی که در انواع مواد اولیه و به تبع، نجاسات صورت می گیرد، ممکن است یک ماده نجس پس از تغییر و تحول بسیار استحاله شده باشد (هر چند در بسیاری از موارد استحاله صورت نمی گیرد و تغییرات باعث تغییر حقیقت عرفی ماده اولیه نمی شود) و در صنایع مختلف از جمله صنایع غذایی مورد استفاده قرار می گیرد.

مشخص است که مسلمان نباید فقط نگران جنبه حلال گوشت بودن محصولات غذایی باشند بلکه باید توجه خود را به خوراک دام حلال و مواد تغذیه ای مورد استفاده حیوانات برای تولید مواد غذایی حلال نیز معطوف کنند. این امر به دلیل روش معمولی است که امروزه در تولید خوراک حیوانات انجام می شود و از پروتئین های حیوانی، پودر خون و فرآورده های حیوانی به عنوان خوراک دام ها استفاده می شود.

شير کامل، کم چربی، طعم دار، کره و خامه

در قرآن کریم و در سوره نحل آیه  ۶۶ مسلمانان به مصرف شیر توصیه شده اند و از شیر به عنوان غذای سالم و دلپـذیر یاد شده است. « و در وجود چهار پایان، برای شما (درسهای) عبرتی است: از درون شکم آنها، از میان غذاهای هضم شده و خون، شیر خالص و گوارا به شما می‌نوشانیم».

انواع شیر

شیر نقش مهمی در بهبود تغذیه و امنیت غذایی به ویژه در کشورهای در حال توسعه دارد. ترکیب شیر گونه های پستانداران با توجه به عوامل ژنتیکی، فیزیولوژیکی، عوامل تغذیه ای و شرایط محیطی بسیار متفاوت است. استفاده از شیر گاو، شتر، بز، گاومیش در سراسر جهان پذیرش و اهمیت زیادی دارد، در حالی که مصرف شیر مادیان فقط در اروپای غربی رواج دارد.

شیر بز

شیر بز که توسط پزشکان بسیاری برای کودکان، که به شیر گاو حساس هستند، تجویز می شود و جایگزین خوبی برای افرادی است که به شیر گاو حساسیت دارند. این شیر برای افرادی که از مشکلاتی مانند معده اسیدی، اگزما، آسم، میگرن، کولیت، زخم معده، اختلال گوارشی، بیماری های کبدی و کیسه صفرا و علائم مرتبط با استرس مانند بی خوابی، یبوست و سوء هاضمه رنج می برند بسیار مفید است.

شیر شتر

شیر شتر منبع مهمی از پروتئین ها برای افرادی است که در سرزمین های خشک جهان زندگی می کنند و دارای خاصیت ضد سرطانی، ضد حساسیت و ضد دیابتی می باشد. شیر گاومیش یک محصول طبیعی است که مانند هر شیر دیگر قابل مصرف است. شیر گاو میش یکی از غنی ترین محصولات شیری است که حاوی چربی، مواد جامد کل، پروتئین، کازئین و محتوای لاکتوز و خاکستر بالاتر نسبت به گاو، بز، شتر و شیر انسانی مشخص می شود.

شیر و فرآورده های لبنی حلال

شیر غذای کاملی بوده و مواد مغذی، مواد معدنی، ویتامین ها و پروتئین را برای انسان تأمین مـی کنـد. انواع گوناگونی از محصولات لبنی از محصولاتی با حداقل فرآوری مثل شیر تازه و خامه تا محصولات دارای فرآوری پیچیده نظیر سس ها، چاشنی و دسرها وجود دارد. متناسب با آن محصولات حلال هـم از ساده تا پیچیده وجود دارند.

امولسیفایرها در فرآورده های لبنی حلال

در بسیاری از کشورها شیرها معمولاً با ویتامین  AوD غنی سازی می شوند. برای اینکه این ویتأمین ها در شیر حل شوند با اموسی فایرهایی نظیر پلی سوربات ها مخلوط یا استاندارد می گردند. ممکن است مواد دیگری نیز به منظور افزایش پایداری و عمر نگهداری به آن افزوده شود.

پلی سوربات ها امولسی فایرهایی هستند که آنها را می توان از روغن های گیاهی یا چربی های حیوانی تهیه کرد. برای تولیـد فرآورده شـیری حـلال بایـد امولسی فایرها و دیگر اجزاء افزوده شده به شیر از منابع حلال مثل روغن های گیـاهی تهیـه شـده باشـند. در فرآوری شیر شکلاتی و دیگر فرآورده های طعمدار شیر از قوام دهنده ها استفاده می شود. برای آنکه این محصولات مناسب مصرف مسلمانان باشند باید از قوام دهنده ها یا صمغ های گیاهی حلال بدین منظور استفاده کرد.

برای جلوگیری از جدا شدن فـاز چربـی و فـاز آب از یکـدیگر در کره و خامه از مونـو و دی گلیسریدها استفاده می شود. مونوگلیسریدهایی با منشأ گیاهی و حیوانی وجود دارد. خوک یکی از حیوانات همه چیزخواری است که مصرف گوشت و فرآورده های آن در دین اسلام حرام است. از آنجا که خوک از منابع تهیه منو و دی گلیسریدها است و مصرف مشتقات خوک در دین اسلام حرام است، برای استفاده در فرآورده های حلال باید از مواد مشتق شده از گیاهان استفاده نمود.

ترکیبات طعم دهنده در فرآورده های لبنی حلال

امروزه بسیاری از طعم ها مثل طعم کره بوسیله تغلیظ ترکیبات طعم دهنده از اجزاء شیر و محصولات لبنـی تهیه شده و برای تقویت این طعم ها از اصلاح توسط واکنش های آنزیمی استفاده می شود. تولید کننـدگان باید اطمینان حاصل نمایند که آنزیم های مورد استفاده برای تهیه این طعم ها حلال هستند.

ژلاتين

حليت ژلاتين مورد استفاده در فرآورده های شيری از افزودنی هایی نظیر ژلاتین، امولسی فایرها، طعم دهنده ها، تثبیت کننده ها و رنگ ها برای ایجاد خواص گوناگون در فرآورده های شیری استفاده می شود. ژلاتـین از جمله افزودنی هایی است که به طور وسیع در تولید ماست استفاده می شود. ژلاتین محصولی پروتئینی است که توسط دناتوراسیون جزئی پروتئین رشت های کلاژن از پوست، استخوان و بافت های پیوندی حیواناتی مانند گاو و خوک استخراج می شود.

خواص و نحوه تولید ژلاتین

ژلاتین به علت دارا بودن خصوصیات تشکیل ژل، تغلیظ کنندگی و پایدار کنندگی در انواع مواد غذایی کاربرد دارد. ژلاتین نوع  A منحصراً از پوست خوک تهیه می شود و بنابراین برای مصرف مسلمانان حرام است. ژلاتین نوع  B، از پوست گاو یا گوساله و یا از طریق خارج ساختن مواد معـدنی از اسـتخوان های گـاو تهیه می شود. پوست گاو و گوساله که برای تهیه ژلاتین استفاده می شود، اگر مربـوط بـه حیوانـاتی باشند که توسط غیرمسلمانان کشتار شده باشند، از نظر مسلمانان حرام هستند. اما ژلاتین تهیه شده از استخوان گاوهای کشتار شده بـه روش حـلال نیـز موجود است. ژلاتین تهیه شده از پوست ماهی به شرطی که بـه منـابع دیگـر ژلاتـین آلـوده نبـوده و از ماهیهای تهیه شده باشد که از نظر مصرف کننده مسلمان در زمره گونه های مـورد قبـول باشـد، حـلال خواهد بود.

تولید کنندگان مواد غذایی اطلاع دارند که ژلاتین با منشأ نامشخص بسیار مورد تردید واقع می گردد. مصرف ژلاتین خوک در دین اسلام حرام است و ژلاتین حلال و دیگر مواد قـوام دهنده حلال شامل پکتین، کاراگینان و نشاسته اصلاح شده که می توانند جایگزین مناسبی برای ژلاتین باشند در حال حاضر در دسترس قرار دارند.

برای ژلاتین های به دست آمده از پوست گاو، استخوان گاو، پوست ماکیان، و دیگر حیوانات حلال، حیوانات باید مطابق با مقررات اسلامی کشتار شوند. هنگـام جمع آوری و انتخاب استخوان ها برای تهیه ژلاتین مورد مصرف در صنایع غذایی یا دارویی بایـد بـه حـلال بودن منابع تهیه استخوان ها توجه نمود زیرا نمی توان از استخوان های حیوانات حرام بـرای تهیـه ژلاتین استفاده کرد البته تهیه ژلاتین از استخوان حیوان ذبح شرعی نشده از منظر غالب فقها حلال است.

انواع پنير حلال و فرآورده های وابسته به آن

حليت انواع پنير و فرآورده های وابسته انواع مختلفی پنیر وجود دارد که با روش های مختلف و مواد افزودنی گوناگون فرآوری مـی شـوند. بـرای مثال پنیرهای اسیدی را می توان با لخته کردن شیر با استفاده از سرکه تولید کرد که یک فرآوری مناسب و حلال می باشدپنیرهای دیگر مثل موزارلا ،چدار و کولبی با استفاده از آنزیم های لخته کننده شیر و کشت های باکتریایی تهیه می شوند. کشت های باکتریایی عموماً حلال هستند به شرطی که در محیط حلال رشـد نمایند. اما آنزیم‌ها می توانند از منابع مختلف تهیه گردند.

در تولید پنیر آنزیم ها به انعقاد شیر که اولین گام در پنیر سازی است کمک می کنند. در صـنایع لبنـی آنـزیم های میکروبی و آنزیم های حیوانی مورد استفاده قرار می گیرند. همچنین آنزیم ها سبب تسریع در رسـیدن پنیر شده و با هیدرولیز کازئین سبب کاهش حساسیت زائی محصولات لبنی می شوند. برای ایجاد لخته از آنـزیم کیمـوزین و برای کمک به مرحله رسیدن پنیر از لیپاز میکروبی مخصوصاً در پنیرهای ایتالیایی استفاده می شود.

آنزیم های دارای منشأ حیوانی در تولید فرآورده های لبنی حلال

آنزیم های دارای منشأ حیوانی از موارد نگرانی مصرف کنندگان حلال به شمار می رود. اگر آنزیم ها از حیوانات حرام گوشت نظیر خوک تهیـه شده باشند پنیر و آب پنیر تولید شده با این آنزیم ها حرام خواهند بود. پنیر و آب پنیری که از آنزیم های مربوط به حیوانات حلالی که بر اساس موازین و شرایط اسلامی کشتار نشده اند تهیه شده باشد در فقه شیعه غالباً مصرف آنها جایز است ، از آن جایی که آب پنیر در بسیاری از محصولات غیر لبنی نیـز وجـود دارد، اسـتفاده از آنـزیم های دارای منشأ حیوانی بـرای تولیـد آب پنیـر بـرای مصـرف کننـدگان حـلال مشـکل سـاز شـده اسـت.

آنزیم های تولید شده به روش تراریخته حلال می باشند. برای مثال رنت گاوی تهیه شده از گوساله ای که بـه روش غیر اسـلامی کشـتار شده باشد از نظر برخی مسلمانان غیرقابل قبول است، در حالی که کمیوزین تهیه شده به روش میکروبی با استفاده از نسخه برداری ژن های کیموزین گاوی از نظر مسلمانان مورد قبول است. البته به شرطی که ترکیبات استاندارد شده و محیط رشـد میکروبـی حـاوی اجـزاء حـرام نباشـند و دسـتگاه فرمنتور قبلا با مواد حرام مورد استفاده قرار نگرفته باشد. در غیر این صورت دستگاه باید بـا روشـی کـه از نظر تولید حلال مورد تأیید است به طور مناسب شستشو داده و تمیز شده باشد.

مواد نگهدارنده در تولید پنیر حلال

علاوه بر آنزیم در تهیه انواع پنیر از مواد نگهدارنده استفاده می کنند. کلیه مواد نگهدارنده و ممانعت کننده از رشد کپک ها باید از منابع حلال تهیه شده باشند. نگهدارنده ها مـی توانند از مخلوط خاص حاوی ناتامایسین، بنزوات سدیم ، پروپیونات کلسـیم و سـایر مـواد تشـکیل شـده باشند. این مواد ممکن است حاوی مواد امولسی فایر با منشأ حیوانی باشند کـه در ایـن صـورت مـی توانـد موجبات نگرانی مصرف کننده مسلمان را فراهم نماید.

محصولات فرعی حاصل از فرآیند تولید پنیر

محصولات فرعی حاصل از فرآیند تولید پنیر شامل آب پنیر، پروتئین های تغلیظ شده آب پنیر، پروتئین جدا شده آب پنیر و لاکتوز هستند. این محصولات فرعی در تعداد زیـادی از فرآورده های غـذایی نظیر محصولات قنادی و دسرهای منجمد کاربرد دارند. این مواد در فرآوری های بعدی به صورت پودر از آب پنیـر مایع تهیه می شوند. به طور معمول پس از جدا کردن آب پنیر در مراحل تولید پنیر، چیزی به آن افـزوده نمـی شود، بنابراین اگر پنیر تولید شده حلال باشد، آب پنیر، و مواد به دست آمده از آن نظیـر پـودر آب پنیـر، پـروتئین تغلیظ شده آب پنیر و پروتئین جدا شده آب پنیر نیز مشروط بـر اینکـه تجهیـزات خشـک کننـده از شرایط لازم برای تولید محصول حلال برخوردار باشند، حلال خواهند بود.

دوغ و کفير حلال

دوغ یکی از نوشیدنی های تخمیری و بومی ایران و کشورهای آسیایی و اروپایی است. کفیر نوعی نوشیدنی حاصل از فعالیت باکتری های لاکتیکی، مخمرها و باکتری های استیکی بر شیر است که محصولی پیچیده تخمیری با خواص سلامتی بخش تولید می کند.

مصرف نوشیدنی های الکلی و مواد غذایی حاوی الکل و شراب در اسلام کاملا ممنوع است. حتی اضافه کردن مقدار کمی از نوشیدنی های مست کننده در غذاها، آن محصولات را حرام خواهد کرد. منظور از الکل اتانل است که به عنوان مایع مست کننده استعمال می شود. الکل موجود در یک محصول طبیعی ممکن است در آن تغلیظ شده یا غلظتش در طول زمان افزایش یابد. اکثر سیستم های تأیید کننده حلال این مقدار الکل کم و جدا نشدنی را در سطح ۰.۱ درصد و برخی تا  ۰.۵درصد می پذیرند. افزایش سطح الکل خون سبب مسمومیت الکلی و تأثیر بر سیستم عصبی، تنفسی، قلبی-عروقی و حتی می تواند منجر به مرگ شود.

نتایج تحقیقات نشان می دهد در نمونه های دوغ کفیر درصد الکل با افزایش ماندگاری به دلیل رشد مخمرهایی مانند ساکارومایسس سرویزیه ، استرپتوکوکوس لوکونوستوک و لاکتوباسیلوس کفیر افزایش می یابد. در مطالعه موردی درصد الکل نمونه های کفیر که با روش جی سی(۱۳  GC) اندازه گیری شده بودند،  ۰.۵درصد گزارش شدند، که در محدوده مجاز قرار داشت و لازم است تحقیقات بیشتر و گسترده تری بر روی نمونه های دوغ و کفیر در بخش های مختلف ایران انجام شود.

بستنی و دسرهای منجمد حلال

بستنی و دسرهای منجمد مواد غذایی با ارزش تغذیه بالا و حتی فراسودمند مطرح هستند که تولید آنها مستلزم استفاده از افزودنـی هـای زیـادی است. در تهیه این محصولات افزودنی های متعددی می توانند مورد شک و تردید قرار گیرند، امـا افزودنـی هایی مثل ژلاتین، طعم دهنده ها و امولسی فایرها در صورتی که از خوک تهیه شده باشند، بیشترین مشکلات را در حلیت این محصولات ایجاد می کنند.

برای درست کردن بستنی وانیلی طبیعی، شرکت تولید کننده باید از طعم وانیل طبیعی استفاده نماید. برای تهیه عصاره وانیل از اتیل الکل و آب استفاده می کنند که بر اساس استاندارد باید حاوی حداقل  ۳۵درصد الکل باشد. هنگامی که عصاره به بستنی اضافه می شود، بستنی تولید شده بین  ۰.۲تا  ۰.۵ درصد الکل خواهد داشت. میزان الکل را در این محصولات را باید تا میزان حداقل مورد نیاز برای ایجاد اثر مطلوب ماده افزودنی مورد نظر کاهش داد. میزان الکل در محصول نهایی باید به کمتر از  ۰.۱درصد برسد.

البته مطابق نظر فقهایی که الکل مست کننده را نجس می دانند کم کردن میزان الکل (که بیش از حد مجاز و به اندازه مست کننده برسد) در فرآیند تولید و رساندن آن به کمتر از حد مجاز در محصول نهایی، موجب حلال شدن محصول نمی شود.

چشم انداز بازار فرآورده های لبنی حلال

چشم انداز بازار حلال در صنعت غذا در جهان افزایش آگاهی مصرف کنندگان مسلمان نسبت به تعهد شرعی خود و غیر مسلمان به سلامت غذای حلال، تقاضای زیادی را برای مصرف محصولات حلال و اجتناب از موارد ممنوع آنگونه که در قرآن و حدیث آمده است ایجاد میکند.

اگر چه غذای حلال از  ۱۴۰۰سال پیش وجود داشته است، اما تنها در چند دهه اخیر محصولات حلال در سراسر جهان اهمیت بالقوه یافته اند. تقریباً  ۱.۸میلیارد مسلمان در سراسر جهان در بیش از  ۱۰۰کشور زندگی میکنند و تخمین زده می شود در سال  ۲۰۳۰به  ۲.۲ میلیارد در جهان برسد و به همین دلیل محصولات و خدمات حلال توجه بسیاری را به خود جلب کرده اند. صنعت حلال برای مسلمانان در سراسر جهان برای حفظ بهداشت، پاکیزگی وسلامت بسیار مهم است و از نظر تئوریک، «حلال» به یک معیار برای کیفیت تبدیل شده است که به طور خاص به هر چیزی که توسط شرع اسلامی برای فعالیت های انسان مجاز است اشاره دارد.

بنابراین، بازار محصولات حلال و خدمات آنها بسیار مورد توجه قرار گرفته است و از نظر تجاری، بازار حلال فرصت های بسیار جذابی را ارائه می کند. با توجه به اینکه بازار فرآورده های سنتی حلال به نقطه اشباع رسیده اند، ضرورت یک بازار جدید بر پایه اصول تولید فرآورده حلال سبب ایجاد یک الگوی جدید از ارزش های تجاری می شود که مخصوصاً در بخش غذایی و آشامیدنی ها مورد توجه خواهد بود.

نتيجه گيری

اسلام دومین دین بزرگ جهان بوده و دارای سریعترین نرخ رشد است. اهمیت مصرف غذای حلال و مطلوبیت غذای حلال در میان مسلمانان بسیار بالاست. زیرا خداوند رحمان در آیات متعدد، انسان ها را به خوردن غذای حلال و پاکیزه توصیه می نماید و خوردن غذای حرام را به منزله پیروی از شیطان می داند. شیر و فرآورده های شیری به عنوان مواد غذایی فراسودمند شناخته شده اند. به طوری که نه تنها تأمین کننده مواد تغذیه ای مورد نیاز بدن هستند، بلکه مصرف آنها سبب بهبود عملکردهای فیزیولوژیکی، ارتقاء سلامتی انسان و پیشگیری از ابتلا به بیماری می شود.

از دیدگاه مسلمانان علاوه بر ارزش تغذیه ای شیر و فرآورده های شیری، اطمینان از حلیت آنها حائز اهمیت است. تهیه شیر از حیوان حلال گوشت، به کارگیری آنزیم ها، امولسی فایرها، نگهدارنده ها، قوام دهنده ها و افزودنی های حلال بر پایه گیاهان در فرآورده های لبنی حلال باید مورد توجه قرار گیرد.

همچنین کنترل الکل تولید شده در طول فرآیند تولید حائز اهمیت است. از نظر تئوریک، «حلال» به یک معیار برای کیفیت تبدیل شده است و امروزه با نماد یا علامتی که بر روی بسته بنـدی چـاپ مـی گردد حلیت ماده غذایی تأیید می شود.

مطالب مرتبط: