خوردن پنیر در بین مردم، و در تمامی وعدههای غذایی بسیار رایج است. آن هم به صورتی که جزء جدایی ناپذیر زندگی بسیاری از افراد جامعه شده است. اما سوالی که برای خیلی ها پیش می آید این است که آیا خوردن و مصرف پنیر، آن هم در این حد، ضرر دارد؟ آیا خوردن پنیر باعث بیماریهای قلبی عروقی و افزایش وزن میشود؟ ضرر خوردن پنیر تا چه حد است؟ آیا می شود از آن چشم پوشی کرد؟ یا آنقدر ضررهای خوردن پنیر زیادند که باید عطایش را به لقایش بخشید؟ در این مطلب به این موضوعات میپردازیم. البته ما میخواهیم مصرف همه ی انواع پنیر را بررسی کنیم. پس اگر شما هم به دنبال جواب این سوالات هستید در ادامه همراه ما باشید.
آنچه در این مطلب میخوانید:
پنیر یک غذای کامل
حقیقت این است که پنیر جزء مواد غذایی کامل محسوب میشود. غذای کامل غذایی است که به تنهایی میتواند مواد غذایی بدن را، تا حد مطلوبی فراهم کند. حالا چرا به پنیر غذای کامل میگوییم؟ در ادامه به این سوال هم پاسخ خواهیم داد.
پنیر سرشار از مواد مغذی
بیشتر مردم پنیر را به عنوان منبع خوبی از کلسیم و پروتئین می شناسند ولی بهتر است بدانید که علاوه بر اینها، پنیر حاوی مقادیر قابل توجهی از فسفر، روی، ریبوفلاوین، ویتامین A و B12 است. اغلب افراد میدانند که اسیدهای چرب امگا ۶ و امگا ۳ تاثیرات مثبتی بر سلامت قلب و عروق و متابولیسم های مهم بدن دارند. خب این اسیدها را میتوان به راحتی در انواع پنیر پیدا کرد البته تفاوتهایی هم وجود دارد.
گفته میشود، پنیر هایی که از شیر دام هایی با رژیم غذایی ۱۰۰% گیاهی مثل علف تهیه میشوند، دارای نسبت تعادل بهتری در میزان اسیدهای چرب در مقایسه با سایر پنیرها هستند؛ که البته این پنیرها نسبت به نوع معمولی آن کمی گرانتر هم تمام میشوند. به صورت کلی تحقیقات بیشتری لازم است تا بتوانیم ثابت کنیم این تفاوت ها چشمگیر و قابل ملاحضه اند یا خیر؟ ولی می توان گفت، رژیم غذایی علف، برای دامها، ارزش غذایی محصولات لبنی آن ها را بهبود میبخشد.
محافظت در برابر پوسیدگی دندان
شاید به نظرتان عجیب باشد اما مصرف پنیر میتواند از دندانهای شما در برابر پوسیدگی محافظت کند و آن ها را برای زمان بیشتری در برابر خرابی، مقاوم نگه دارد. طی تحقیقاتی که در سال ۲۰۱۵ روی کودکان دانمارکی انجام گرفت، مشاهده شد که دانش آموزانی که از بیشتر از حد متوسط پنیر مصرف میکنند نسبت به سایر دانش آموزان دندانهای سالم تری دارند و سه سال دیرتر دچار پوسیدگی های دندان میشوند.
پنیر منبع اسید لینوئیک (CLA)
اسید لینوئیک مزدوج (CLA) یک چربی سالم محسوب میشود که به اعتقاد برخی از کارشناسان میتواند در کاهش بیماریهای قلبی عروقی، چاقی و التهابات بدن موثر و مفید باشد. خبر خوب این است که پنیرهای پرچربی مثل چدار، حاوی مقدار کمی (CLA) است. البته این میزان در پنیر های چداری که از شیر دام هایی با رژیم غذایی علفی تهیه میشود دو برابر بیشتر از چدار معمولی است.
تاثیر مثبت خوردن پنیر بر قلب
طبق تحقیقات انجام شده، مصرف میزان مناسبی از پنیر، تاثیرات مثبتی بر سلامت قلب و عروق و کاهش التهابات بدن دارد. البته محصولات لبنی پر چرب مواد مغذی بیشتر و در نتیجه خواص سلامتی بخش بیشتری نیز دارند.
تا اینجای مقاله در مورد خواص و ویژگی های مثبت مصرف مداوم پنیر در رژیم غذایی نکاتی را بیان کردیم و گفتیم که پنیرها میتوانند یک غذای کامل محسوب شوند، حالا میخواهیم به مشکلات مصرف پنیر بپردازیم چون دانستن فواید و مضرات پنیر، در کنار هم به شما کمک خواهد کرد تا بتوانید انتخاب بهتری برای نوع تغذیه و سبک زندگیتان داشته باشید. سوالاتی را که در ابتدای مطلب به آن اشاره کردیم را به یاد دارید؟ بیایید به آن ها پاسخ بدهیم.
در حالت کلی، برای اینکه بتوانیم از پنیر به عنوان یک غذای کامل و سالم استفاده کنیم، باید توجه داشته باشیم که بعضی موارد ممکن است سلامت پنیر و یا تاثیر آن بر بدن را به شکل خطرناکی تغییر دهند. مواردی که ممکن است از پنیر، یک غذای ناسالم و حتی خطرناک بسازند عبارتند از:
آلودگی های لیستریایی پنیر
شما میدانید لیستریا چیست؟ البته در مقالهی مصرف پیتزا در دوران بارداری، به شکل کاملتری به معرفی لیستریا پرداختهایم و در اینجا به بیان مطلب کوتاهی از آن بسنده میکنیم. لیستریا نام یک باکتری است که در طبیعت وجود دارد و از راههای مختلفی وارد رژیم غذایی ما میشود. این باکتری عامل بروز بیماریهای عفونی است.
پنیرهای نرم با رگههای آبی که از شیر خام و غیر پاستوریزه تهیه میشوند، زمینهی مناسبی برای آلودگیهای لیستریایی دارند. از جملهی این پنیر ها می توان به پنیر بری، پنیر نرم فرانسوی، پنیر رگه آبی، پنیر فتا و … اشاره کرد. مراکز مقابله با بیماری های عفونی توصیه میکنند از مصرف این پنیرها در صورتی که منبع آن از شیر غیرپاستوریزه است خودداری کنید و مصرف آنها را فقط با برچسب «تهیه شده از شیر پاستوریزه» مجاز میدانند. شاید به نظر شما مهم نباشد ولی مصرف این پنیرها برای گروههای حساسی، مثل زنان باردار، افراد دچار نقص سیستم ایمنی، افراد مسن، نوزادان و حتی کودکان ممکن است بسیار خطرناک باشد.
پنیر پرکالری با چربی اشباع
درست است که پنیر یک غذای کامل و بسیار مفید است ولی باید بپذیریم که چربی اشباع و کالری قابل توجهی نیز دارد. این در شرایطی است که بیشتر متخصصان تغذیه بر کاهش استفاده از چربیهای اشباع در زندگیهای کم تحرک امروزی تاکید دارند. آیا میدانید شما با مصرف هر یک اونس پنیر (۲۸.۳ گرم) ۱۰۰ کالری دریافت میکنید؟
نمک زیاد، فیبر کم
اغلب پنیرها شورند. نمک و سدیم موجود در پنیر، برای افرادی که به بیماریهای قلبی عروقی و فشار خون مبتلا هستند مشکلاتی ایجاد خواهد کرد. پنیر فاقد فیبر است. فیبر موجود در مواد غذایی، هضم و گوارش ما را بهبود میبخشد بنابراین رژیمهای غذایی که حاوی میزان زیادی لبنیات و پنیر هستند احتمال یبوست را افزایش میدهند.
خب ممکن است تا به حال، به جواب بعضی از سوالاتی که در ابتدای مقاله پرسیده شد رسیده باشد و شاید هم تصمیم خود را برای رژیم غذاییتان، گرفته اید ولی ما توصیه میکنیم قبل از اینکه در میزان مصرف پنیرتان تغییری ایجاد کنید، با یک متخصص تغذیه مشورت کنید. حالا ما میخواهیم به مطالبی اشاره کنیم که در حالت کلی جزء معایب پنیر به شمار میروند ولی نمیتوان آن را به همهی افراد جامعه تعمیم داد. به همین دلیل این معایب را در ادامه بیان میکنیم تا قضاوت را برای شما ساده تر کنیم.
پنیر و مشکل عدم تحمل لاکتوز
برخی از افراد از بیماری عدم تحمل لاکتوز رنج میبرند. لاکتوز قند موجود در شیر و لبنیات است،که این افراد آنزیم مورد نیاز برای هضم آن را ندارند. به همین دلیل مصرف لاکتوز در این افراد باعث، بروز نفخ، اسهال و مشکلات گوارشی میشود. برخی از پنیرهای قدیمی و سفت مثل پنیر پارمزان، سوئیسی و چدار، لاکتوز کمتری دارند و برای بعضی از این افراد در مقادیر کم قابل تحمل هستند. بعضی از این افراد آنزیم لاکتاز را به صورت قرص، شربت و یا قطره، برای کنترل عوارض ناشی از این اختلال به عنوان دارو مصرف میکنند. اگر شما هم از این مشکل رنج میبرید و به مصرف لاکتاز به عنوان دارو فکر میکنید، قبل از مصرف این داروها حتما باید با پزشک مشورت کنید.
حساسیت به شیر
بعضی از افراد به شیر و لبنیات حساسیت دارند. این مشکل ناشی از واکنشهای سیستم ایمنی بدن به یکی از پروتئینهای شیر یعنی همان کازئین است. کازئین یکی از پروتئین های اصلی شیر و محصولات لبنی محسوب میشود و حساسیت به آن، مصرف لبنیات و پنیر را محدود میکند. علائم این آلرژی تا قبل از یک سالگی بروز میکند و معمولا فرد از همان کودکی میداند که با این مشکل مواجه است. ظاهر این حساسیت در افراد مختلف متفاوت است و در برخی موارد زندگی فرد را به صورت جدی به خطر بیاندازد.
ما در این مقاله سعی کردیم تا مزایا و معایب مصرف پنیر را برای شما بیان کنیم تا شما بتوانید با آگاهی کامل در مورد میزان و نوع مصرف آن در رژیم غذاییتان تصمیم بگیرید. البته پنیرها انواع مختلفی دارند که که به تناسب تفاوتهایشان دارای معایب و مزایای اختصاصی نیز هستند. ما در مقالات بعدی به معرفی انواع پنیرها میپردازیم.