در حالت کلی روغن ها نقش پر رنگی در زندگی همه ی مردم در سراسر دنیا، علی الخصوص مردم ایران دارند. همانطور که می دانید غذاهای بسیار زیادی در تمام دنیا به وسیله ی روغن طبخ می شوند. بنابراین اطلاع از تفاوت های بین انواع کره ها و روغن ها لازم و حتی گاهی ضروری است. یکی از سوالات رایج در بین عامه ی مردم، آشپزهای تازه کار، خانم های خانه دار و … این است که تفاوت بین کره گیاهی و حیوانی در چیست؟ از کجا می توان متوجه این تفاوت شد؟ و یا حتی اینکه مصرف کدامیک بهتر است؟ در این مقاله به صورت کلی در نظر داریم که به بیان تفاوت های موجود بین کره ی گیاهی و کره ی حیوانی بپردازیم.
آنچه در این مطلب میخوانید:
تفاوت اساسی کره حیوانی و کره ی گیاهی
ابتدایی ترین تفاوت بین این دو کره تفاوت در نامشان است که البته این تفاوت از اختلاف منبع تولیدشان نشات می گیرد.تفاوت در منبع تولید این کره ها، اساسا باعث اختلافات ساختاری میشود ولی با این تفاسیر هنوز هم تشخیص این دو از هم برای مردم عادی کار ساده ای نیست. کره و روغن های حیوانی اساسا از فرآوری شیر دام تهیه می شود ولی کره گیاهی از فرآوری گیاهان مخصوص، تولید می شود. البته کارشناسان تغذیه و مهندسان صنایع غذایی همواره در تلاش بوده اند که کره های گیاهی خصوصیات کاملا مشابه کره های حیوانی داشته باشند تا حدی که تشخیص این دو از هم سخت باشد و نتوان متوجه تفاوتشان شد.
برای تولید کره های گیاهی، مراحل فرآوری زیادی در کارخانه ها انجام می گیرد تا حدی که میتوان گفت کره های گیاهی محصول کارخانه های صنایع غذایی هستند تا خود گیاه. البته گیاه هم در تامین ماده ی اولیه نقش دارد.
مارگارین یا کره ی گیاهی چیست؟
در واقعیت امر چیزی به نام کره ی گیاهی در دنیا وجود ندارد و همه ی این نوع روغن ها با نام مارگارین شناخته می شوند. در ایران مردم بین کره ی گیاهی و مارگارین تفاوت قائل می شوند و این دو را یکی در نظر نمی گیرند. مارگارین یا همان کره ی گیاهی که ماده ی اولیه ی تولید آن را گیاهان در اختیار ما می گذارند. در کارخانه ها با اضافه کردن مواد شیمیایی و فرآوری های زیادی که انجام میدهند کره ای تولید می کنند که تفاوت کمی از نظر طعم و ظاهر با نوع حیوانی اش دارد.
کدام یک مفید تر است؟
کره ی گیاهی یا همان مارگارین به دلیل پایه ی گیاهی که دارد کاملا بدون کلسترول است. به همین دلیل می توان گفت در مقایسه با کره حیوانی از این نظر سالم تر است. اما باید به این نکته توجه کرد که مارگارین فرآیند تولیدی کاملا صنعتی و شیمیایی دارد و میتوان گفت یک محصول کارخانه ای و شیمیایی است. بنابراین تاثیر فرآیند تولید کره گیاهی بر کیفیت غذایی آن، غیر قابل انکار است.
نقش تجهیزات کارخانه ای در تولید کره ی گیاهی بسیار مهم است زیرا تاثیر مستقیمی بر کیفیت محصول نهایی خواهد داشت. از این رو می توان کره های گیاهی را بر اساس نوع تجهیزات موثر در تولید، از کیفیت خیلی خوب تا خیلی بد طبقه بندی کرد. در مقایسه این موضوع با فرآیند تولید کره حیوانی، می توان گفت کیفیت این نوع کره فقط به شرایط تولید برمیگردد از طرف دیگر نمی توان از مضرات کره ی حیوانی برای بعضی از افراد با بیماری های خاص چشم پوشی کرد.برای مصرف این نوع کره باید محدودیت سنی و میزان تحرک افراد را در نظر گرفت..
ویژگی فاقد کلسترول بودن کره های گیاهی، باعث شده است که این نوع کره در سبد غذایی بسیاری از مردم دنیا قرار بگیرد. مارگارین برای افراد کم تحرک، دارای بیماری های خاص و افراد مسن ، انتخاب بسیار مناسبی است.
دلیل تولید و اختراع مارگارین
گران بودن مواد اولیه ی تولید کره حیوانی( شیر)، نیاز روز افزون بازار مصرف برای این نوع روغن ها و هزینه های تولید بالا، صاحبان صنایع غذایی و متخصصان را به تولید مارگارین ترغیب کرد. بر همین اساس در کشورهای مختلف با تغییرات شیمیایی بر روی فرآورده های گیاهانی مثل پالم و نارگیل، مارگارین تولید کردند. در ابتدا صنعتگران و متخصصان صنایع غذایی بر این باور بودند که به زودی کره ی گیاهی جای کرهی حیوانی را در سبد غذایی مردم دنیا خواهد گرفت. اما با گذشت زمان و مشکلاتی که هر دو گروه کره ی حیوانی و گیاهی برای مصرف کنندگانشان ایجاد کردند، در نهایت هیچکدام نتوانستند جایگزین مناسبی برای دیگری باشند. و هر کدام از این دوگروه جایگاه خودش را، بر اساس نیاز مصرف کنندگان، در سبد غذایی مردم دنیا حفظ کرد.
نتیجه گیری
در مقایسه بین کره ی حیوانی و مارگارین، باید گفت هر چند کره ی حیوانی دارای کلسترول بالاتری نسبت به رقیب گیاهی خود است اما به دلیل داشتن ویتامین ها و املاح سرشاری که دارد مصرف آن برای کودکان، جوانان، ورزشکاران و افرادی با تحرک زیاد توصیه می شود. اما کره ی گیاهی به دلیل ارزش غذایی پایین و تولید کارخانه ای و مدرن برای این افراد توصیه نمی شود. پزشکان و متخصصان تغذیه برای کره ی حیوانی جایگاه بالاتری نسبت به مارگارین در سبد غذایی خانواده ها در نظر می گیرند. و مصرف بیشتر آن را در مقایسه با کره ی گیاهی توصیه می کنند.
